Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA) được cho là đang chuẩn bị bỏ phiếu về khả năng đình chỉ các đội bóng Israel sau kết luận điều tra của Liên Hiệp Quốc, trong khi chính phủ Mỹ tuyên bố sẽ can thiệp mạnh mẽ để ngăn chặn bất kỳ nỗ lực nào nhằm loại Israel khỏi vòng chung kết World Cup 2026 tổ chức tại Bắc Mỹ.
Washington vào cuộc: Lý do và ảnh hưởng trực tiếp
Bộ Ngoại giao Mỹ, theo các tờ báo dẫn nguồn, khẳng định sẽ “làm mọi cách” để ngăn chặn nỗ lực cấm Israel tham dự World Cup 2026. Lập trường này xuất phát từ nhiều lý do: Một phần là vì Mỹ là đồng chủ nhà của giải (cùng với Canada và Mexico) nên có lợi thế và ảnh hưởng lớn đối với FIFA, phần khác là do quan hệ chính trị và ngoại giao giữa Washington và chính phủ Israel.
Tin tức cũng nhấn mạnh mối quan hệ cá nhân giữa Tổng thống Donald Trump (người đang có nhiệm kỳ thứ 2 tại Nhà Trắng) và Chủ tịch FIFA Gianni Infantino, điều mà giới phân tích cho rằng sẽ làm tăng khả năng Washington can thiệp nếu xuất hiện áp lực loại Israel.
Chủ tịch FIFA và Tổng thống Trump xuất hiện bên nhau khá thân mật trên truyền thông.
Tuyên bố của Mỹ đặt ra một nghịch lý cho cộng đồng quốc tế: Trong khi một số quốc gia và tổ chức (kể cả một số thành viên UEFA) muốn sử dụng biện pháp trừng phạt thể thao để phản ứng với cáo buộc vi phạm nhân quyền, Washington cảnh báo việc đưa bóng đá vào lằn ranh chính trị ở mức loại quốc gia khỏi sân chơi lớn nhất hành tinh có thể gây hệ quả ngoại giao lớn.
Quan điểm của châu Âu và kịch bản khi UEFA đình chỉ Israel
AP và các nguồn truyền thông châu Âu cho biết một số thành viên trong Ban chấp hành UEFA được dự báo sẽ ủng hộ việc đình chỉ các đội bóng Israel khỏi mọi giải quốc tế, như một phản ứng trước báo cáo của Liên Hiệp Quốc cáo buộc Israel phạm các tội ác nghiêm trọng trong chiến dịch ở Gaza. Nếu quyết định đình chỉ được thông qua, hệ quả trực tiếp là tuyển Israel có thể mất cơ hội lần đầu dự World Cup kể từ năm 1970, đồng thời các CLB Israel như Maccabi Tel Aviv sẽ bị loại khỏi các cúp châu Âu.
Tuy nhiên, việc đình chỉ một liên đoàn/quốc gia trong bóng đá quốc tế không đơn giản về mặt pháp lý và thủ tục: FIFA có các nguyên tắc và quy trình riêng, và bất kỳ lệnh cấm nào cũng sẽ vấp phải thách thức về mặt ngoại giao, pháp lý lẫn tổ chức — nhất là khi sự kiện liên quan tới nhiều bên chủ nhà và hàng trăm nghìn người tham gia.
Nếu UEFA cấm — tác động đến cơ hội của Italia và cạnh tranh vòng loại
Một bài phân tích chuyên sâu đã đặt câu hỏi: Nếu Israel bị UEFA đình chỉ, điều đó sẽ tác động thế nào đến cơ cấu vòng loại World Cup khu vực châu Âu và cụ thể là cơ hội của các đội như Italia?
Về lý thuyết, việc loại một đội đang tham gia vòng loại sẽ làm thay đổi bảng đấu gồm thay đổi số đội, lịch thi đấu và thậm chí cơ hội giành vé trực tiếp hay dự play-off của các đối thủ cùng bảng. Vì Israel đang nằm trong cuộc đua ở bảng có Italia, những biến động chính trị có thể gián tiếp ảnh hưởng đến lịch thi đấu, chỉ số cạnh tranh và quyền lợi của những đội khác.
Italia là đội bóng đang phải theo sát những diễn biến liên quan đến Israel.
Tuy nhiên, thực tế cụ thể còn phụ thuộc vào thời điểm và hình thức đình chỉ: UEFA hoặc FIFA có thể xử lý bằng nhiều phương án từ treo cờ tạm thời, xử thắng thua từng trận, đến loại bỏ kết quả mỗi lựa chọn đều có hệ quả khác nhau cho cuộc đua giành vé. Do đó, Italia cùng các đội bóng khác sẽ phải theo dõi chặt chẽ các diễn biến tiếp theo của UEFA/FIFA vì chúng có thể mở ra hoặc thu hẹp cơ hội đi tiếp.
Kịch bản chính trị thể thao: Khó có giải pháp toàn vẹn
Vấn đề ở đây không chỉ là thể thao — nó là giao điểm giữa luật pháp quốc tế, chính trị và quyền của các vận động viên. Những bên ủng hộ lệnh trừng phạt cho rằng các tổ chức quốc tế cần phản ứng mạnh mẽ trước cáo buộc vi phạm nhân quyền; trong khi đó, các bên phản đối (như Mỹ) lập luận thể thao cần được bảo vệ khỏi can thiệp chính trị ở mức trừng phạt loại trừ quốc gia khỏi sân chơi toàn cầu.
Kết quả nhiều khả năng sẽ là một thỏa hiệp chính trị – pháp lý khó khăn, và làng túc cầu sẽ phải chấp nhận một số hệ lụy tạm thời, từ việc thay đổi lịch thi đấu đến tranh chấp pháp lý kéo dài. Bên cạnh đó cuộc tranh luận về việc có nên cấm Israel dự World Cup 2026 phản ánh một thực tế rõ ràng: Trong thời đại toàn cầu hóa, thể thao khó tách rời chính trị.
Những bàn tán về việc cấm hay không đội tuyển Israel đang sôi nổi trên toàn cầu.
Làm sao để vừa giữ được giá trị toàn cầu của bóng đá, vừa không lơ là trước các vấn đề quyền con người? Đây rõ ràng là vấn đề khó tìm được tiếng nói chung. Kết quả của những quyết định sắp tới sẽ không chỉ quyết định số phận của tuyển Israel, mà còn là “án lệ” liên quan chặt chẽ đến UEFA, FIFA và các giải đấu quốc tế từ nay về sau.