Với 13 tấm vé đến Qatar, vòng loại World Cup 2022 Châu Âu không chỉ là cuộc đua tranh khốc liệt giữa những gã khổng lồ như Anh, Pháp, Đức mà còn là hành trình kịch tính của những bất ngờ đến từ Thụy Sĩ, Bắc Macedonia hay Ba Lan. Điều gì đã làm nên sự hấp dẫn đến vậy?
Tổng quan thể thức vòng loại World Cup 2022 Châu Âu
Vòng loại World Cup 2022 Châu Âu có sự tham gia của 55 đội tuyển thuộc UEFA, được chia vào 10 bảng đấu từ A đến J. Trong đó, các đội thi đấu vòng tròn hai lượt, chọn ra 10 đội đứng đầu mỗi bảng giành vé trực tiếp đến World Cup 2022. Ba tấm vé còn lại được xác định qua vòng play-off gồm 12 đội: 10 đội nhì bảng và 2 đội có thành tích tốt từ UEFA Nations League.
Hình thức thi đấu vòng loại gồm 2 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Vòng bảng, chọn 10 đội nhất bảng.
- Giai đoạn 2: Vòng play-off, chọn 3 đội từ 12 đội tranh vé vớt.
Thể thức tưởng như quen thuộc, nhưng sự khốc liệt của từng trận đấu, đặc biệt là vòng play-off, đã khiến vòng loại World Cup 2022 khu vực Châu Âu trở thành một trong những chiến dịch kịch tính nhất lịch sử.
Vòng loại World Cup 2022 khu vực Châu Âu
Các bảng đấu và cục diện đáng chú ý
Bảng A – Cuộc đua song mã giữa Serbia và Bồ Đào Nha
Trong bảng A, Bồ Đào Nha được đánh giá cao hơn nhờ sở hữu dàn sao như Ronaldo, Bruno Fernandes. Tuy nhiên, Serbia đã gây bất ngờ khi đánh bại Bồ ngay trên sân khách ở lượt cuối, qua đó giành ngôi đầu bảng đầy ngoạn mục. Bồ Đào Nha buộc phải đá play-off.
Bảng B – Thụy Điển gục ngã, Tây Ban Nha vượt lên
Bảng đấu này chứng kiến Thụy Điển từng có thời điểm dẫn đầu, nhưng thất bại ở những trận cuối khiến Tây Ban Nha bứt lên, giữ chắc suất đi thẳng đến Qatar.
Bảng C – Bi kịch của nhà vô địch Euro
Ý, với danh hiệu Euro 2020 trong tay, lại không thể vượt qua Thụy Sĩ trong cuộc đua giành ngôi đầu. Sau hai trận hòa trước Thụy Sĩ, họ đành chấp nhận vị trí nhì bảng và… bất ngờ bị loại ngay tại bán kết play-off bởi Bắc Macedonia. Đây là lần thứ hai liên tiếp Ý không góp mặt ở World Cup.
Lịch thi đấu vòng loại World Cup 2022 Châu Âu chi tiết
Vòng loại World Cup 2022 khu vực Châu Âu được tổ chức theo chu kỳ FIFA Days, kéo dài từ tháng 3/2021 đến tháng 3/2022, với tổng cộng 55 đội tuyển quốc gia tranh tài. Giai đoạn vòng bảng kết thúc trong năm 2021, tiếp theo là vòng play-off quyết định 3 tấm vé vớt còn lại vào đầu năm 2022.
Cụ thể lịch thi đấu được chia thành các mốc thời gian chính sau:
- Tháng 3/2021: Vòng loại chính thức khởi tranh với 3 lượt trận đầu tiên. Đây là thời điểm các đội bóng bắt đầu hành trình chinh phục tấm vé đến Qatar, sau khi bảng đấu được bốc thăm chia theo nhóm hạt giống vào cuối năm 2020.
- Tháng 9–11/2021: Các lượt trận còn lại của vòng bảng diễn ra dồn dập trong 3 đợt tập trung quốc tế. Đến giữa tháng 11/2021, 10 đội đầu bảng được xác định – đồng nghĩa với việc họ giành quyền trực tiếp tham dự vòng chung kết World Cup 2022.
- Tháng 3/2022: 12 đội xếp nhì bảng cùng 2 đội mạnh nhất từ UEFA Nations League 2020–21 (chưa có vé) bước vào vòng play-off để tranh 3 suất cuối cùng. Giai đoạn này diễn ra cực kỳ căng thẳng, theo thể thức knock-out một trận duy nhất (bán kết và chung kết play-off), không có lượt về.
Tác động của lịch thi đấu kéo dài:
Việc phân bổ các trận đấu từ tháng 3/2021 đến tháng 3/2022 đồng nghĩa với việc các đội tuyển phải duy trì phong độ ổn định suốt hơn 1 năm. Không chỉ đối mặt với lịch thi đấu dày đặc, họ còn phải xoay tua lực lượng trong bối cảnh Euro 2020 (diễn ra vào tháng 6–7/2021) và các giải quốc nội căng thẳng liên tục diễn ra. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thể trạng cầu thủ, khả năng hội quân đầy đủ, cũng như chiến thuật và sự gắn kết của đội bóng.
Tham gia vòng loại world cup 2022 Châu Âu, nhiều HLV phải đối mặt với bài toán khó: lựa chọn giữa việc thử nghiệm chiến thuật mới hay ưu tiên sự ổn định trong đội hình. Những đội bóng có chiều sâu lực lượng tốt và sở hữu lực lượng cầu thủ đang đạt phong độ cao tại CLB thường chiếm ưu thế hơn trong hành trình dài hơi này. Điều đó lý giải vì sao những đội như Đức, Anh hay Pháp sớm hoàn tất mục tiêu ngay từ vòng bảng.
Kết quả và bảng xếp hạng vòng loại
Kết quả vòng loại World Cup 2022 Châu Âu đáng chú ý:
- Anh ghi tới 39 bàn, nhiều nhất toàn khu vực.
- Đức thắng 9/10 trận, lọt top đầu về hiệu suất.
- Serbia và Thụy Sĩ gây sốc khi vượt mặt các ông lớn.
Bảng xếp hạng vòng loại World Cup 2022 Châu Âu (Top các bảng đầu):
| Bảng | Đội đầu bảng | Điểm | Vé World Cup |
| A | Serbia | 20 | ✔️ |
| B | Tây Ban Nha | 19 | ✔️ |
| C | Thụy Sĩ | 18 | ✔️ |
| D | Pháp | 18 | ✔️ |
| E | Bỉ | 20 | ✔️ |
| F | Đan Mạch | 27 | ✔️ |
| G | Hà Lan | 23 | ✔️ |
| H | Croatia | 23 | ✔️ |
| I | Anh | 26 | ✔️ |
| J | Đức | 27 | ✔️ |
(*) Các đội nhì bảng như Bồ Đào Nha, Ba Lan, Thụy Điển… phải đá play-off.
Bảng xếp hạng vòng loại World Cup 2022 Châu Âu cho thấy sự ổn định của các đội lớn, nhưng đồng thời cũng phản ánh những cú trượt chân đầy bất ngờ của Ý hay Na Uy.
Kết quả vòng loại World Cup 2022 khu vực Châu Âu
Vòng play-off và các tấm vé cuối cùng
Vòng play-off của vòng loại World Cup 2022 Châu Âu là một trong những giai đoạn hấp dẫn và khó đoán nhất của toàn bộ chiến dịch vòng loại. 12 đội tuyển không thể giành ngôi đầu bảng nhưng có thành tích tốt, bao gồm cả các đội đứng nhì và hai đội từ Nations League, đã được chia vào 3 nhánh đấu. Mỗi nhánh thi đấu loại trực tiếp, chỉ chọn ra 1 đại diện duy nhất – điều này khiến mọi trận đấu đều có tính “sinh tử”.
Lịch sử gọi tên Bắc Macedonia – Câu chuyện cổ tích dang dở
Nhánh C trở thành tâm điểm chú ý toàn Châu Âu khi hội tụ những cái tên lớn như Ý, Bồ Đào Nha, Thổ Nhĩ Kỳ và hiện tượng Bắc Macedonia. Trong khi giới mộ điệu chờ đợi một màn so tài nảy lửa giữa hai cựu vô địch Euro – Ý và Bồ Đào Nha – thì Bắc Macedonia đã viết nên một cú sốc khó tin: đánh bại Ý 1-0 ngay trên đất khách, khiến nhà vô địch Euro 2020 không thể góp mặt tại World Cup lần thứ hai liên tiếp. Bàn thắng ở phút 92 của Aleksandar Trajkovski trở thành một trong những khoảnh khắc gây sốc nhất trong lịch sử vòng loại.
Tuy nhiên, hành trình cổ tích của Bắc Macedonia đã dừng lại ở trận chung kết nhánh, khi họ thất bại 0-2 trước Bồ Đào Nha. Cristiano Ronaldo cùng các đồng đội, sau khi vượt qua Thổ Nhĩ Kỳ 3-1 ở bán kết, đã thể hiện bản lĩnh và kinh nghiệm để giành vé dự World Cup một cách xứng đáng.
3 đội giành vé vớt đến Qatar
Kết thúc các trận đấu play-off, 3 cái tên cuối cùng giành quyền góp mặt tại VCK World Cup 2022 từ khu vực Châu Âu gồm:
- Bồ Đào Nha: Giành chiến thắng thuyết phục trong cả hai trận tại nhánh C, giữ vững danh tiếng của một ứng cử viên hàng đầu.
- Ba Lan: Được xử thắng trước Nga (do Nga bị loại khỏi giải đấu), sau đó vượt qua Thụy Điển 2-0 nhờ sự tỏa sáng của Robert Lewandowski.
- Xứ Wales: Lần đầu tiên góp mặt tại World Cup kể từ năm 1958, sau khi đánh bại Ukraine 1-0 trong trận đấu đầy cảm xúc, khi cả thế giới hướng sự cảm thông về phía đại diện Đông Âu trong bối cảnh chiến tranh.
Đây là lần đầu tiên thể thức play-off mới được áp dụng, và nó đã mang đến những kịch bản bất ngờ, cảm xúc mãnh liệt và cả những giấc mơ vỡ vụn – điển hình là với đội tuyển Ý.
Bốc thăm vòng play-off World Cup 2022 khu vực Châu Âu
Những điểm nhấn đáng nhớ của chiến dịch vòng loại
1. Câu chuyện của Bắc Macedonia – người khổng lồ tí hon
Không ai nghĩ rằng đội bóng nhỏ bé như Bắc Macedonia lại khiến cả Châu Âu phải nể phục. Họ đánh bại Ý ngay trên đất khách, trở thành hiện tượng thú vị dù sau đó không đến được Qatar.
2. Ronaldo và cuộc đua cuối cùng
Đây là lần thứ 5 Cristiano Ronaldo tham gia vòng loại World Cup, và anh tiếp tục đóng vai trò then chốt giúp Bồ Đào Nha giành vé sau trận chung kết play-off. CR7 vẫn là thủ lĩnh của đội tuyển dù tuổi đã ngoài 36.
Ronaldo tham gia World Cup 2022 nhưng thành tích dường như không được như mong đợi
3. Sự hụt hơi của các đội Bắc Âu
Thụy Điển và Na Uy, với nhiều tài năng trẻ, lại hụt hơi ở giai đoạn cuối. Đặc biệt, việc Erling Haaland không thể dự World Cup là một nỗi tiếc nuối lớn với người hâm mộ.
Tổng kết
Vòng loại World Cup 2022 Châu Âu đã khép lại với những tiếng cười, giọt nước mắt và hàng loạt khoảnh khắc không thể quên. Từ những cú sốc lịch sử đến các trận cầu nghẹt thở, Châu Âu tiếp tục chứng minh đây là khu vực bóng đá cạnh tranh nhất hành tinh.
13 đại diện ưu tú của UEFA đã đến Qatar, mang theo kỳ vọng từ một chiến dịch vòng loại nhiều cảm xúc. Và với những gì đã diễn ra, người hâm mộ hoàn toàn có thể tin tưởng vào một kỳ World Cup mãn nhãn đến từ lục địa già.